Nhằm tưởng nhớ đến nghi lễ cách đây hơn 1000 năm, vua Lê Đại Hành (tức Lê Hoàn) đã làm lễ tế Thần nông và đích thân xuống đồng cày ruộng, sáng ngày 31/01/2020 (mồng 7 Tết Canh Tý), tại cánh đồng thôn Đọi Tín, xã Tiên Sơn, UBND thị xã Duy Tiên long trọng tổ chức lễ hội Tịch điền - Xuân Canh Tý 2020.
Về dự, đại biểu trung ương có các đồng chí: Bùi Thị Minh Hoài - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kiểm tra Trung ương; Vũ Đại Thắng - Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Lê Quốc Doanh - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Đinh Văn Sơn - Hiệu trưởng Trường Đại học Thương mại Hà Nội; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các bộ, ban, ngành của trung ương…
Về phía tỉnh Hà Nam có các đồng chí: Lê Thị Thủy - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng - Bí thư Tỉnh ủy; Trần Xuân Lộc - Nguyên Bí thư Tỉnh ủy - Nguyên Chủ tịch HĐND tỉnh; Phạm Sỹ Lợi - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Xuân Đông - Phó Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch UBND tỉnh; ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, thường trực HĐND, lãnh đạo UBND, Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh; lãnh đạo các sở, ban, ngành, thị xã Duy Tiên và đông đảo quần chúng nhân dân và du khách thập phương…
Lễ hội Tịch điền 2020 với nhiều nghi thức trang nghiêm như Lễ rước linh vị Vua Lê Đại Hành; rước kiệu; rước trống; khai mạc Lễ tịch điền; Lễ tạ…. đã thu hút rất đông người dân và du khách đến tham dự dâng hương và cầu nguyện một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Lễ hội chính thức mở đầu bằng lễ rước bài vị Vua Lê Đại Hành từ chùa Long Đọi Tam ra nơi làm lễ Tịch điền với màn biểu diễn múa trống do đội trống nữ của làng Đọi Tam thể hiện.
Thời xưa, Vua Lê Đại Hành là vị vua khởi xướng việc cầm cày xuống ruộng trong lễ hạ điền đầu năm. Từ đó, lễ được coi như quốc lễ bởi ý nghĩa nhân văn và tinh thần khuyến khích sản xuất nông nghiệp. “Một lần vua cầm cày hơn ngàn lần vua xuống chiếu khuyến dụ, một lần vua gần dân hơn ngàn lần vua hô hào cổ vũ". Đây là lễ hội mở đầu cho một vụ mùa mới, trở thành một sinh hoạt văn hóa quan trọng, một di sản văn hóa tinh thần mà các thế hệ người Việt Nam kế thừa và phát huy.
Chào mừng lễ hội là màn biểu diễn múa trống, múa rồng của dân làng Đọi Tam, Đọi Tín thể hiện. Tiếng trống da trâu từ muôn đời xưa đã gióng lên cầu nhân khang, vật thịnh, mùa màng bội thu. Hình ảnh rồng múa lượn như thể hiện lòng mong ước cho khởi đầu một năm mới tốt đẹp để cả năm làm gì được nấy.
Sau màn múa rồng, đọc văn trình trước linh vị vua Lê Đại Hành, các đại biểu thực hiện nghi lễ dâng hương mở đầu mỹ tục khuyến khích phát triển nông nghiệp, mong cho nhà nhà no đủ, đất nước mạnh giàu, quê hương yên bình.
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Xuân Đông đánh giá cao việc phục dựng, duy trì tổ chức Lễ hội Tịch điền. Đây là lễ hội giàu tính nhân văn, ý nghĩa khuyến nông sâu sắc, đề cao tinh thần gần dân, trọng nhà nông, nghề nông, đánh thức đất đai, cầu mùa màng bội thu. Lễ hội còn có ý nghĩa tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ lòng biết ơn các bậc tiền nhân trong việc khai phá, mở mang đồng ruộng, ý thức trọng nông, phát triển nông nghiệp. Bên cạnh đó, lễ hội còn là hoạt động văn hóa du lịch hưởng ứng năm du lịch quốc gia 2020 diễn ra tại Ninh Bình, là dịp để tiếp tục quảng bá tiềm năng du lịch của tỉnh Hà Nam, giá trị lịch sử, văn hóa, hình ảnh mảnh đất, con người Hà Nam với bạn bè trong nước và quốc tế.
Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Xuân Đông cũng đề nghị các cấp, các ngành cần phát huy tinh thần của lễ hội, thi đua đẩy mạnh phát triển nông nghiệp; tập trung đổi mới tổ chức sản xuất, tăng cường hợp tác liên kết theo chuỗi, sản xuất hàng hóa tập trung, đẩy mạnh cơ giới hóa, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ cao, công nghệ sạch, thân thiện môi trường, góp phần hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Nghị quyết Đảng bộ tỉnh Hà Nam lần thứ XIX đã đề ra.
Cũng tại buổi lễ, Bí thư Tỉnh ủy Lê Thị Thủy và Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Xuân Đông đã trao Cờ thi đua, Bằng công nhận của UBND tỉnh cho 07 xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Phạm Sỹ Lợi và Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Chủ tịch HĐND thị xã Duy Tiên Nguyễn Đức Vượng trao Giấy công nhận cho 18 sản phẩm đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP cấp tỉnh năm 2019.
Sau phần khen thưởng, một cụ già đức cao, vọng trọng được chọn lên nhập linh khí Vua Lê Đại Hành khoác long bào dắt trâu cày những sá đầu tiên.
Tiếp đó, lãnh đạo các bộ, ngành trung ương, lãnh đạo tỉnh Hà Nam, thị xã Duy Tiên và xã Tiên Sơn đã mở những đường cày, gieo những hạt mầm đầu tiên mở đầu một năm mùa màng tốt tươi, bội thu, nhân khang vật thịnh.
Tịch điền năm nay càng phong phú hơn vì có sự tham gia của của các gian hàng giới thiệu sản phẩm nông nghiệp và các làng nghề truyền thống của các huyện, thành phố. Đặc biệt gian hàng của Trung tâm khuyến nông – Sở Nông nghiệp&PTNT Hà Nam đã trưng bày giới thiệu các sản phẩm nông nghiệp rau, củ quả an toàn của các mô hình trang trại sản xuất theo công nghệ cao, và các giống cây ăn quả, nhằm tuyên truyền rộng rãi tới khách thập phương về vai trò của thực phẩm an toàn đối với sức khỏe của con người, cũng như các loại cây ăn quả cho giá trị kinh tế cao. Đồng thời tuyên truyền các quy trình kỹ thuật cây trồng, vật nuôi cho bà con nông dân thông qua băng đĩa và tờ rơi.
Có thể nói Tịch điền là một nghi lễ mở đầu cho một vụ mùa mới, trở thành một nét sinh hoạt văn hóa tâm linh trong đời sống và sản xuất nông nghiệp của người dân Hà Nam nói riêng và của người dân Việt Nam nói chung, được xem như một di sản văn hóa quý báu mà chúng ta cần gìn giữ và phát huy, nhằm khuyến khích động viên nông dân chăm chỉ, sáng tạo trong lao động sản xuất nông nghiệp, đồng thời tuyên truyền, giáo dục nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ lòng biết ơn của mình đối với tiền nhân xa xưa.
Một số hình ảnh tham quan tại gian hàng trưng bày tại lế hội tịch điển của Sở NN&PTNT Hà Nam
