Kế hoạch hành động ứng phó khẩn cấp đối với các chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người

 

Hiện nay, tình hình dịch cúm gia cầm đang xảy ra tại nhiều nước, vùng lãnh thổ, trong khu vực và các nước giáp biên giới với Việt Nam. Dịch cúm gia cầm diễn biến rất phức tạp với sự xuất hiện của nhiều chủng vi rút cúm khác nhau (H5N1, H5N2, H7N9, H10N8…), cả trên người và động vật. Vi rút cúm A/H7N9 được xác định có nguồn gốc từ gia cầm nhưng chưa gây bệnh lâm sàng cho gia cầm, nhưng khi lây bệnh cho người tỷ lệ tử vong rất cao. Từ tháng 3/2013 đến 2/2014, Trung Quốc đã ghi nhận 339 ca bệnh, trong đó đã có 66 trường hợp tử vong do cúm A/H7N9; Vi rút cúm A/H7N9 có phương thức tồn tại và lây truyền giống như vi rút cúm A/H5N1, thường được phát hiện ở những nơi tập trung gia cầm, nhất là chợ buôn bán gia cầm sống, địa điểm thu gom, giết mổ, vận chuyển buôn bán gia cầm và các sản phẩm gia cầm, mang mầm bệnh từ nơi này đến nơi khác.

Trong nước, dịch cúm gia cầm đang diễn biến phức tạp trên địa bàn cả nước, dịch đã bùng phát tại 21 tỉnh, thành phố, trong đó có các tỉnh trong khu vực và giáp ranh với tỉnh Hà Nam đang xảy ra dịch cúm gia cầm như: Hải Dương, Hưng Yên.

2. Tình hình dịch cúm gia cầm ở Hà Nam

Hà Nam là một tỉnh có địa giới hành chính giáp với 6 tỉnh, có nhiều hệ thống giao thông qua lại, việc vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm qua địa bàn rất lớn, gây khó khăn cho công tác kiểm soát ngăn chặn lây lan dịch bệnh từ bên ngoài vào tỉnh. Mặt khác, Hà Nam những năm qua cũng đã xảy ra dịch cúm gia cầm A/H5N1 cụ thể :

- Từ 2003 - 2004 trên địa bàn tỉnh dịch cúm gia cầm đã xảy ra ở 5 huyện, thành phố, tại 79 xã, 270 thôn, tổng số gia cầm mắc bệnh phải tiêu hủy 209.226 con.

- Năm 2007 có 7 xã thuộc 4 huyện có dịch, tiêu hủy 6.338 con gia cầm.

- Năm 2008 dịch xảy ra tại  xã Duy Minh, huyện Duy Tiên, tiêu hủy là 112 con gia cầm.

- Năm 2011 có 3 xã thuộc huyện Lý Nhân và TP Phủ Lý có dịch tiêu hủy 713 con gia cầm.

- Năm 2012 có 6 xã thuộc 5 huyện, thành phố có dịch cúm gia cầm, tiêu hủy 2.011 con gia cầm.

Đồng thời trên địa bàn tỉnh từ năm 2004 đến nay cũng đã có 4 người tử vong do nhiễm cúm A/H5N1.

Chủ động phát hiện và sẵn sàng ứng phó nhằm ngăn chặn, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm cho người và tác động bất lợi nếu vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 xâm nhập vào tỉnh ta.

- Giảm thiểu nguy cơ vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 xâm nhập vào tỉnh ta qua hoạt động buôn bán, nhập lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm.

- Phát hiện sớm, xử lý kịp thời ngay khi vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 xâm nhập vào Hà Nam.

- Giảm thiểu nguy cơ vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 lây nhiễm cho đàn gia cầm và cho người.

- Giảm thiểu tác động tiêu cực cho kinh tế, xã hội.

          - Phương pháp "Một sức khỏe", trong đó có sự hợp tác chặt chẽ giữa ngành thú y với các ngành khác như y tế, quản lý thị trường, công an, chính quyền địa phương và cả hệ thống chính trị xã hội nhằm triển khai các biện pháp toàn diện, hiệu quả nhất, đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

          - Kế hoạch hành động bao gồm các biện pháp cụ thể làm cơ sở cho các Sở, ngành liên quan và địa phương triển khai thực hiện. Các biện pháp cụ thể này về cơ bản tương tự như các biện pháp áp dụng với ổ dịch cúm gia cầm H5N1 hiện nay và được xây dựng dựa trên các tình huống sau:

          Tình huống 1: Chưa phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm, môi trường và trên người.

          Tình huống 2: Chưa phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm và môi trường, nhưng có người mắc bệnh.

          Tình huống 3: Phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm hoặc môi trường, nhưng chưa có người mắc bệnh.

          Tình huống 4: Phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm hoặc môi trường và có người mắc bệnh.

          2.1. Giải pháp tổ chức thực hiện:

          - Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và cúm A/H5N1 ở người của tỉnh (Ban Chỉ đạo) là đầu mối chung, chỉ đạo và triển khai đồng bộ các biện pháp ứng phó với cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9. Thường xuyên báo cáo cập nhật thông tin về cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 cho Thường trực Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh. Các Sở, ngành thành viên Ban Chỉ đạo tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ ưu tiên triển khai ngay các chương trình, đề án, kế hoạch có liên quan.

          - Ban Chỉ đạo tỉnh định kỳ tổ chức họp giao ban với Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm các huyện, thành phố; thường xuyên cập nhật thông tin tình hình dịch bệnh trong nước từ Cục Thú y – Bộ Nông nghiệp và PTNT. Định kỳ cung cấp thông tin cập nhật về cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trong nước và các tỉnh giáp danh cho các cơ quan báo chí.

          - Trên cơ sở bản Kế hoạch này, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, các sở, ngành triển khai thực hiện các hoạt động cụ thể tương ứng với các tình huống nêu trên. Kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm các cấp và phân công trách nhiệm cụ thể cho các thành viên ban chỉ đạo trong việc triển khai các hoạt động cụ thể trong mỗi tình huống. Huy động cả hệ thống chính trị của địa phương cùng tham gia phòng, chống dịch.

          2.2. Giải pháp kỹ thuật:

- Các điểm cần lưu ý: Hiện nay, vi rút cúm A/H7N9 chủ yếu được phát hiện tại Trung Quốc (trên cả gia cầm và người) và nguy cơ xâm nhập vào nước ta, tỉnh ta qua buôn bán, nhập lậu gia cầm là rất cao; vi rút chưa gây bệnh lâm sàng trên động vật, phương pháp duy nhất là lấy mẫu để xét nghiệm xác định gia cầm mang trùng; chợ buôn bán gia cầm sống và điểm thu gom, tập kết gia cầm được xác định là nơi lưu trữ và phát tán vi rút; gia cầm, sản phẩm gia cầm vẫn an toàn cho người nếu được giết mổ và chế biến đúng cách.

- Tổ chức triển khai các hoạt động tuyên truyền nâng cao trách nhiệm của chính quyền và các Ban, ngành của địa phương về nguy cơ, tác hại đối với dịch cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9, nhằm thay đổi nhận thức của người dân, không tiếp tay hoặc tham gia vào các hoạt động vận chuyển, buôn bán gia cầm không rõ nguồn gốc; kiên quyết đấu tranh và xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm.

          - Tổ chức vệ sinh, tiêu độc, khử trùng khu vực chuồng trại chăn nuôi, đường làng ngõ xóm, các chợ, khu vực buôn bán, giết mổ, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm và nơi có nguy cơ cao.

- Kiểm soát việc vận chuyển, buôn bán, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc. Kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

          - Tập trung triển khai lấy mẫu giám sát trên gia cầm được buôn bán tại các chợ, điểm thu gom, tập kết gia cầm và các mẫu môi trường thuộc địa bàn có nguy cơ cao.

          - Triển khai các chương trình, dự án giám sát tại các chợ bằng nguồn ngân sách của trung ương, tỉnh và các tổ chức tài trợ, tăng cường giám sát (mở rộng địa bàn, tăng tần suất lấy mẫu giám sát) bằng nguồn ngân sách địa phương;

          - Tăng cường năng lực ngành thú y nhằm ứng phó kịp thời: Tổ chức tập huấn cho thú y cấp tỉnh, huyện, xã về kỹ thuật lấy mẫu, bảo quản và gửi mẫu giám sát vi rút cúm cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9.

          * Các biện pháp can thiệp đối với chợ:

          - Đối với chợ có khu vực buôn bán gia súc, gia cầm sống: Định kỳ đóng cửa khu vực buôn bán gia súc, gia cầm 1 lần/tuần để tổng vệ sinh, tiêu độc, khử trùng, tiêu diệt mầm bệnh; vệ sinh, tiêu độc, khử trùng sau mỗi buổi chợ; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển, chứa đựng gia cầm; lưu giữ thông tin để truy xuất nguồn gốc (nơi bán, nơi tiêu thụ gia cầm); người buôn bán, vận chuyển và người mua gia cầm cần sử dụng khẩu trang, găng tay, ủng khi tiếp xúc gia cầm.

          - Đối với chợ có khu vực buôn bán và giết mổ gia súc, gia cầm: Phân tách riêng khu vực bán gia súc, gia cầm sống và giết mổ gia súc, gia cầm; vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực bán và giết mổ gia súc, gia cầm, sản phẩm gia cầm sau mỗi buổi chợ; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển, chứa đựng gia cầm, sản phẩm gia cầm.

          * Biện pháp đối với cơ sở giết mổ, điểm giết mổ gia cầm: Sử dụng bảo hộ lao động theo khuyến cáo của ngành y tế khi tiếp xúc và giết mổ gia cầm; không giết mổ gia cầm không rõ nguồn gốc; vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực giết mổ sau mỗi ca làm việc; vệ sinh và khử trùng phương tiện, dụng cụ vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm.

          * Tổ chức kiểm tra và đánh giá chuỗi cung ứng gia cầm và sản phẩm gia cầm cho thị trường với đầy đủ các thông tin dịch tễ liên quan từ lò ấp - trang trại - người vận chuyển - chợ buôn bán, lò giết mổ - người phân phối - người tiêu dùng. Lập sơ đồ mạng lưới cung ứng gia cầm và sản phẩm gia cầm trong từng khu vực để phục vụ kế hoạch ứng phó khi cần.

          * Trong trường hợp phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên người tại tỉnh ta, thực hiện các biện pháp bổ sung khuyến cáo của ngành y tế.

2.3. Giải pháp truyền thông:

          Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các Sở, ngành liên quan và các cơ quan thông tấn báo chí xây dựng các tin, bài, chương trình truyền thông phù hợp, với thời lượng, tần suất phù hợp trong từng tình huống dịch; đảm bảo giảm thiểu nguy cơ và an toàn dịch bệnh cho cộng đồng, hạn chế tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Đặc biệt nâng cao nhận thức của chính quyền cơ sở, các ban ngành, đoàn thể và nhân dân về sự nguy hiểm của vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9.

          Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Sở Y tế và các tổ chức chính trị, chính trị xã hội và các tổ chức đoàn thể để triển khai công tác truyền thông nguy cơ, tác hại của dịch cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trong cộng đồng.

          2.4. Cơ chế tài chính:

- Ngân sách nhà nước hỗ trợ có mục tiêu cho ngân sách cấp tỉnh, các huyện, thành phố và các sở, ngành đảm bảo kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch cúm gia cầm.

+ Ngân sách các huyện, thành phố: Đảm bảo kinh phí chỉ đạo, kiểm tra công tác phòng, chống dịch, phòng, chống buôn lậu gia cầm vào trong địa phương, giám sát, tập huấn, hội nghị, hội thảo, họp giao ban, trang thiết bị vật tư phòng, chống dịch, bảo hộ lao động, hóa chất sát trùng, công tác truyền thông, chi phí cho các hoạt động phòng chống dịch và hỗ trợ chủ hộ có gia cầm tiêu hủy, triển khai các biện pháp tại chợ bán gia cầm, triển khai các tháng hành động vệ sinh tiêu độc khử trùng, tiêu hủy gia cầm và xử lý môi trường ở cấp huyện.

Được áp dụng các quy định mức hỗ trợ phòng, chống dịch bệnh gia cầm theo quy định hiện hành của Nhà nước.

- Trước mắt các Sở, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố chủ động sử dụng nguồn kinh phí trong dự toán được giao, nếu có nhu cầu cần bổ sung, đề xuất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp, gửi Sở Tài chính báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xem xét quyết định.

- Huy động các nguồn kinh phí từ các tổ chức, cá nhân, các chương trình, dự án và vận động người chăn nuôi kết hợp tham gia công tác phòng, chống dịch.

          1. Tình huống 1: Chưa phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm, môi trường và trên người.

          1.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ xâm nhiễm vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 vào Hà Nam, đồng thời phát hiện kịp thời nếu vi rút xâm nhập vào địa bàn Hà Nam.

1.2. Các hoạt động cụ thể:

          1.2.1. Các cơ quan ở tỉnh:

          - Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm và cúm A(H5N1) ở người duy trì họp giao ban hàng tháng để chỉ đạo điều hành các hoạt động phòng, chống dịch nói chung, đồng thời thành lập đoàn công tác đi kiểm tra, đôn đốc các địa phương thực hiện công tác phòng, chống dịch.

          - Sở Công thương: Chủ trì, tiếp tục triển khai quyết liệt "Đề án phòng ngừa, ngăn chặn vận chuyển và kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập khẩu trái phép" theo Quyết định số 2088/QĐ-TTg ngày 27/12/2012 của Thủ tướng Chính phủ (Đề án 2088).

          + Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Y tế và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố khẩn trương xây dựng, đề xuất phương án cơ cấu các chợ có buôn bán gia cầm sống theo hướng đảm bảo vệ sinh thú y và an toàn dịch bệnh, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm vi rút cho người.

          - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chủ trì triển khai thực hiện các chương trình lấy mẫu giám sát trên gia cầm. Trước mắt tiếp tục triển khai giám sát cúm trên gia cầm bán tại các chợ gia cầm sống theo chương trình của Cục Thú y.

           + Phối hợp chặt chẽ với các Sở, ngành, tổ chức, các chương trình, dự án để kịp thời nắm bắt thông tin, tranh thủ sự giúp đỡ, hợp tác về kỹ thuật, tài chính cho việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch.

          + Phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế theo dõi, nắm bắt tình hình bệnh cúm A(H7N9) trên người trên thế giới và trong nước, thiết lập đường dây nóng để trao đổi, chia sẻ thông tin.

- Chi cục Thú y: Chuẩn bị sẵn sàng hóa chất sát trùng, bảo hộ lao động, trang thiết bị vật tư phục vụ các hoạt động ứng phó dịch.

          + Chỉ đạo toàn hệ thống thú y cấp huyện chuẩn bị đầy đủ điều kiện về vật tư, hóa chất, trang thiết bị vật tư và phương tiện để ứng phó trong các tình huống dịch khác nhau; thực hiện triệt để công tác kiểm dịch tại “gốc”.

          - Chi cục Chăn nuôi - Thủy sản, Trung tâm Khuyến nông tỉnh: Lập kế hoạch tuyên truyền, tập huấn việc áp dụng các biện pháp chăn nuôi an toàn đối với trang trại chăn nuôi gia cầm, cơ sở giết mổ gia cầm tập trung.

          -  Bộ chỉ huy quân sự tỉnh, Sở Giao thông Vận tải, Công an tỉnh: Chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ triển khai công tác phòng, chống nhập lậu trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm đưa vào trong tỉnh để tiêu thụ.

          - Sở Tài chính: Đảm bảo kinh phí phục vụ hoạt động phòng chống dịch, đặc biệt cho công tác lấy mẫu giám sát, phát hiện các chủng vi rút cúm gia cầm mới, mua sắm hóa chất, trang thiết bị vật tư và dự phòng đủ kinh phí cho hoạt động ứng phó khẩn cấp đối với các chủng vi rút cúm gia cầm nguy hiểm có khả năng lây sang người.

- Ban hành văn bản chỉ đạo các phòng, ban của huyện, thành phố, UBND xã, phường, thị trấn chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan triển khai các biện pháp phòng, chống dịch, tích cực triển khai các nội dung của Đề án 2088, đề án 550. Đặc biệt đẩy mạnh công tác kiểm dịch tại gốc, kiểm soát chặt chẽ việc lưu thông, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm ra vào địa phương. Nghiêm cấm tất cả các hình thức vận chuyển, buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm không qua kiểm soát của cơ quan thú y, gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc về địa phương.

          - Chỉ đạo xã, phường, thị trấn định kỳ triển khai vệ sinh, tiêu độc, khử trùng khu vực chuồng trại, môi trường chăn nuôi, đường làng ngõ xóm, khu vực buôn bán, giết mổ, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm và nơi có nguy cơ cao phát dịch.

          - Chuẩn bị sẵn sàng kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện, kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống khi có dịch xảy ra. Chuẩn bị các phương án tiêu hủy gia cầm khi có mẫu dương tính.

          - Tổ chức các đoàn kiểm tra giám sát, đôn đốc, hướng dẫn công tác phòng ngừa dịch xâm nhập tại các địa bàn có nguy cơ cao.

2. Tình huống 2: Chưa phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm và môi trường, nhưng có người mắc bệnh.

          2.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên và phát tán rộng

          2.2. Các hoạt động cụ thể: Các hoạt động cụ thể vẫn được triển khai như trong tình huống 1, cần chú trọng thêm các hoạt động sau:

          2.2.1. Các cơ quan ở tỉnh:

           - Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm tổ chức họp tăng cường 2 tuần 1 lần để kịp thời nắm bắt thông tin và chỉ đạo điều hành công tác phòng chống dịch. Các Sở, ngành và thành viên Ban chỉ đạo triển khai các hoạt động phòng chống dịch theo Kế hoạch hành động phòng chống cúm gia cầm trên người của Sở Y tế.

          - Sở Y tế: Tham mưu cho Ban Chỉ đạo tỉnh để chỉ đạo các Sở, Ban, ngành phối hợp với các địa phương trong tỉnh thực hiện công tác chống dịch khẩn cấp.

+ Chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, Y tế dự phòng các huyện, thành phố, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, Đa khoa các huyện, thành phố dự phòng đầy đủ cơ số thuốc, giường bệnh, vật tư kỹ thuật, hóa chất,...phục vụ kịp thời cho việc phát hiện và điều trị những ca nhiễm vi rút cúm gia cầm ở trên người.

+ Thành lập các đội phòng chống dịch cơ động tại các tuyến tỉnh, huyện. Trực chống dịch làm việc 24/24 giờ.

+ Xử lý bệnh nhân tử vong đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế, người nhà và cộng đồng như bệnh truyền nhiễm nhóm A trong Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm. Thực hiện các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch bằng các hoá chất khử trùng như Cloramin B, Formaline theo quy định.

+ Thiết lập đường dây nóng giữa các tuyến Trung ương, tỉnh và cơ sở để thông tin, báo cáo kịp thời. Khuyến cáo người không có nhiệm vụ không tiếp xúc với bệnh nhân. Đối với nhân viên y tế, lực lượng tham gia chống dịch thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang, găng tay, quần áo bảo hộ...Tại các vùng dịch và vùng có nguy cơ cao, hạn chế tối đa tập trung đông người. Cần thiết có thể đóng cửa trường học, không tổ chức hội họp, không họp chợ, đóng cửa các dịch vụ ăn uống...

+ Tuyên truyền thường xuyên, liên tục dưới nhiều hình thức: Trên Đài PT-TH tỉnh, Báo Hà Nam, Đài phát thanh các huyện/thành phố và các xã/phường/thị trấn...về tình hình dịch cúm và các biện pháp phòng chống cho nhân dân. Tăng cường giáo dục nhân dân về các biện pháp vệ sinh cá nhân, giữ gìn sức khoẻ và những hiểu biết về bệnh, cách phòng bệnh đường hô hấp.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện: Phân công Đội ứng phó nhanh phối hợp với các đơn vị của Sở Y tế triển khai các hoạt động điều tra dịch tễ chung, tăng cường hoạt động lấy mẫu giám sát dịch bệnh trên đàn gia cầm và môi trường tại khu vực có bệnh nhân mắc bệnh cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 và những khu vực có yếu tố dịch tế liên quan.

          + Trên cơ sở kết quả điều tra dịch tễ ca bệnh trên người, đề nghị chính quyền địa phương cấm tạm thời việc vận chuyển, buôn bán gia cầm trên địa bàn có nguy cơ cao trong khoảng thời gian 07 ngày để phục vụ công tác điều tra dịch tễ trên đàn gia cầm;

          + Phối hợp với Sở Y tế hướng dẫn các biện pháp giết mổ, tiêu thụ gia cầm an toàn và phòng lây nhiễm bệnh cho người;

          + Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Báo, Đài phát thanh – Truyền hình Hà Nam tổ chức tuyên truyền phù hợp, không gây hoang mang trong cộng đồng, hướng dẫn áp dụng các biện pháp vệ sinh cá nhân và sử dụng gia cầm, sản phẩm gia cầm an toàn.

          + Chỉ đạo Chi cục thú y chuẩn bị sẵn sàng ứng phó khi có các ca bệnh, đồng thời tăng cường các hoạt động lấy mẫu giám sát đàn gia cầm và môi trường để xét nghiệm vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9; tăng cường công tác kiểm dịch tại gốc nhằm cung cấp gia cầm, sản phẩm gia cầm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng cho người tiêu dùng.

          + Chỉ đạo các địa phương chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về nhân lực, kinh phí, dụng cụ, hóa chất, địa điểm tiêu hủy gia cầm trong trường hợp phát hiện ca bệnh cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên động vật.

          - Sở Công thương: Xây dựng phương án cung cấp các loại thực phẩm thay thế, bình ổn giá và chỉ đạo các địa phương thực hiện.

          - Các Sở: Công thương, Giao thông vận tải, Công an tỉnh chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ, giám sát việc thực thi các biện pháp do ngành nông nghiệp và y tế khuyến cáo áp dụng, đồng thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

          2.2.2 Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố:

            - Địa phương có bệnh nhân mắc bệnh tăng cường hoạt động của ban chỉ đạo phòng, chống dịch cúm gia cầm các cấp để chỉ đạo chung. Thành lập các đoàn công tác đi chỉ đạo, giám sát chặt địa bàn có bệnh nhân và những nơi có liên quan về dịch tễ.

            - Chỉ đạo chuẩn bị triển khai phương án cung cấp thực phẩm thay thế và bình ổn giá.

          - Chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện về nhân lực và phân công rõ trách nhiệm cho các đơn vị liên quan, chuẩn bị đủ kinh phí, dụng cụ, hóa chất, địa điểm tiêu hủy gia cầm trong trường hợp phát hiện ca bệnh cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên động vật.

3. Tình huống 3: Phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm hoặc môi trường, nhưng chưa có người mắc bệnh.

          3.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên, phát tán rộng và ngăn ngừa vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 lây nhiễm cho người.

          3.2. Các hoạt động cụ thể:

          3.2.1. Các cơ quan ở tỉnh:

          - Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm họp hàng tuần và đột xuất để chỉ đạo, điều hành.

          - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Phân công Đội ứng phó nhanh trực tiếp xuống địa bàn có mẫu dương tính để hỗ trợ công tác phòng, chống dịch. Phối hợp với các đơn vị chức năng của Sở Y tế thực hiện điều tra dịch tễ (bao gồm cả truy xuất ngược và xuôi đối nguồn gốc của gia cầm, địa điểm đã mua hoặc bán gia cầm), thông báo cho chính quyền địa phương và người dân để phòng tránh lây nhiễm vi rút. Tổ chức lấy mẫu giám sát đàn gia cầm ở những khu vực có yếu tố dịch tễ liên quan.

          + Huy động tối đa nguồn nhân lực từ Chi cục Thú y để tập trung triển khai các biện pháp lấy mẫu giám sát, điều tra dịch tễ, hướng dẫn địa phương có nguy cơ cao các biện pháp ứng phó dịch.

          + Trường hợp phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên các mẫu lấy tại chợ: Cấm tạm thời việc bán gia cầm sống đối với chợ dương tính trong khoảng thời gian tối thiểu 07 ngày để phục vụ công tác điều tra dịch tễ, xác minh nguồn gốc của vi rút trong chợ (điều tra truy xuất nguồn gốc gia cầm bán trong chợ để xác định các trang trại đã cung ứng; giám sát các chợ gia cầm thứ cấp có liên quan). Lấy mẫu giám sát và tiêu hủy ngay những đàn gia cầm đang được bán trong chợ, hỗ trợ chủ bán gia cầm bị tiêu hủy như đối với trường hợp tiêu hủy do cúm A/H5N1. Triển khai việc vệ sinh, tiêu độc, khử trùng hàng ngày đối với toàn bộ khu vực chợ để giảm thiểu phát tán vi rút, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tăng cường lấy mẫu giám sát tại các chợ có liên quan.

          + Trường hợp phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trong các mẫu thu thập từ trại chăn nuôi: Tiến hành điều tra dịch tễ; tiêu hủy gia cầm trong trang trại nhằm giảm thiểu nguy cơ lây truyền vi rút ra ngoài, hỗ trợ chủ gia cầm bị tiêu hủy như đối với trường hợp tiêu hủy do cúm A/H5N1. Đóng cửa trang trại trong ít nhất 21 ngày và thực hiện vệ sinh, tiêu độc, khử trùng toàn trang trại. Đàn gia cầm tại các địa điểm có yếu tố dịch tễ liên quan sẽ được giám sát, đồng thời thực hiện vệ sinh, khử trùng tại những nơi này. Kiểm soát chặt việc vận chuyển gia cầm và sản phẩm gia cầm trên địa bàn cấp huyện, nghiêm cấm việc vận chuyển gia cầm không rõ nguồn gốc và chưa qua kiểm soát của cơ quan thú y. Tổ chức tiêu độc khử trùng ở địa bàn phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9. Hợp tác chặt chẽ với ngành y tế để tổ chức giám sát dịch trên người.

          + Trường hợp phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trong thôn có nuôi gia cầm: Tiến hành điều tra dịch tễ để xác định những đàn gia cầm có tiếp xúc với đàn bị nhiễm bệnh; tiêu hủy tất cả gia cầm trong các đàn bị nhiễm bệnh và đàn có tiếp xúc với đàn nhiễm bệnh, hỗ trợ gia cầm bị tiêu hủy như đối với trường hợp tiêu hủy do cúm A/H5N1. Tiêu độc và khử trùng khu vực có đàn gia cầm nhiễm bệnh; tạm dừng việc vận chuyển gia cầm trong thôn bao gồm cả việc cấm thả rông gia cầm; lấy mẫu xét nghiệm thêm để xác định mức độ lan truyền vi rút trong địa bàn; thông báo cho ngành y tế để tiến hành giám sát bệnh trên người.

          + Cập nhật đầy đủ thông tin dịch bệnh của vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm, môi trường (chợ, trang trại, thôn, làng) và thông tin trên các phương tiện truyền thông.

          - Các Sở, ngành căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chỉ đạo các lực lượng chức năng hỗ trợ ngành nông nghiệp triển khai các biện pháp nêu trên.

          3.2.2. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố: Ban hành văn bản cấm buôn bán, vận chuyển gia cầm sống tại các xã, phường, thị trấn có phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9, đồng thời chỉ đạo các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương tập trung triển khai các biện pháp ứng phó theo hướng dẫn của Ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm tỉnh.

4 Tình huống 4: Phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 trên gia cầm hoặc môi trường và có người mắc bệnh.

          4.1. Mục tiêu: Giảm thiểu nguy cơ vi rút nhân lên, phát tán rộng và tiếp tục lây nhiễm cho động vật, cho người.

          1. Ban Chỉ đạo của tỉnh: Ban Chỉ đạo của tỉnh là đầu mối điều phối, chỉ đạo các hoạt động ứng phó khẩn cấp trong toàn tỉnh theo bản Kế hoạch này. Tùy theo tình hình thực tế và diễn biến của dịch, Ban Chỉ đạo tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành và địa phương triển khai các biện pháp bổ sung cho phù hợp.

          2.1. Chi cục Thú y: Tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong việc triển khai các hoạt động tương ứng với các tình huống nêu trên.

          - Trực tiếp chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra các địa phương trong việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết để ứng phó dịch như: chuẩn bị các loại trang thiết bị vật tư, hóa chất sát trùng, bảo hộ lao động, nhân lực…đáp ứng kịp thời cho công tác phòng, chống dịch.

          - Lập dự trù kinh phí mua sắm các loại trang thiết bị vật tư, hóa chất sát trùng và kinh phí phòng, chống dịch trình cấp có thẩm quyền phê duyệt;

          - Ban hành hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật xử lý đàn gia cầm, tiêu độc khử trùng và xử lý địa bàn khi phát hiện vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9, giết mổ và tiêu thụ gia cầm an toàn.

          - Phối hợp với Chi cục Chăn nuôi – Thủy sản, các đơn vị chức năng của Sở Công thương, Sở Y tế và địa phương tham mưu cho chính quyền các cấp triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp xử lý chợ bán gia cầm và các địa bàn khi có mẫu dương tính với cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9.

          - Phối hợp với các đơn vị thuộc Sở Y tế và chỉ đạo Trạm Thú y các huyện, thành phố thực hiện điều tra ổ dịch, giám sát và xử lý ổ dịch.

          - Cung cấp thông tin cho các đơn vị của Sở Y tế, Báo, Đài phát thanh – Truyền hình tỉnh Hà nam…để tuyên truyền kịp thời công tác phòng, chống cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9.

          - Là đầu mối trong công tác phối hợp hành động, thực hiện về phòng, chống cúm gia cầm theo chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

          - Tham mưu với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch và tổ chức các hội nghị về phòng chống cúm gia cầm ở cấp tỉnh.

          2.2. Chi cục Chăn nuôi - Thủy sản: Phối hợp với Chi cục Thú y để tuyên truyền công tác phòng, chống cúm gia cầm và chăn nuôi an toàn dịch bệnh.

- Xây dựng hướng dẫn, tổ chức tập huấn cho các địa phương tăng cường áp dụng các biện pháp an toàn dịch bệnh trong chăn nuôi gia cầm.

- Phối hợp với Chi cục Thú y để kiểm tra các cơ sở chăn nuôi, chợ kinh doanh buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm và đôn đốc các địa phương triển khai công tác phòng, chống dịch.

          3. Sở Y tế: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn điều tra dịch tễ, giám sát dịch bệnh và triển khai các hoạt động phòng, chống dịch trên người.

          - Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Thông tin truyền thông và các cơ quan thông tấn báo chí xây dựng tin, bài truyền thông, hướng dẫn kỹ thuật và tổ chức tuyên truyền phòng chống dịch.

          - Chủ động triển khai các hoạt động phòng, chống dịch theo Kế hoạch phòng, chống dịch cúm trên người của Sở Y tế.

          4. Sở Tài chính:  Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Y tế báo cáo UBND tỉnh nguồn kinh phí phục vụ công tác phòng, chống dịch.

          5. Sở Kế hoạch và Đầu tư: Phối hợp với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Y tế báo cáo UBND tỉnh nguồn kinh phí phục vụ công tác phòng, chống dịch.

          6. Bộ chỉ huy quân sự tỉnh: Chỉ đạo lực lượng quân sự các cấp phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của các Sở, ngành và chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn nhập lậu gia cầm, sản phẩm gia cầm và tham gia công tác phòng, chống dịch. Đồng thời, tham gia công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của nhân dân trong phòng chống dịch;

          - Tùy theo diễn biến dịch, chỉ đạo lực lượng quân y và các lực lượng khác sẵn sàng tham gia hỗ trợ công tác phòng, chống dịch.

          7. Sở Công thương: Tiếp tục chỉ đạo triển khai quyết liệt Đề án 2088 và kế hoạch tái cơ cấu, quy hoạch các chợ theo chỉ đạo của Trung ương và của UBND tỉnh;

          - Chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường và các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng thú y, công an, thanh tra giao thông đấu tranh, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc trên thị trường.

          8. Sở Giao thông Vận tải: Ban hành công văn nghiêm cấm các phương tiện vận tải vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, xử lý nghiêm các chủ phương tiện vi phạm;

          - Chỉ đạo lực lượng thanh tra giao thông và các đơn vị có liên quan phối hợp với lực lượng quản lý thị trường, thú y, công an đấu tranh, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc tại các bến xe, đầu mối giao thông.

          9.  Công an tỉnh: Chỉ đạo lực lượng công an phối hợp với lực lượng chức năng của Sở Công thương, Sở Giao thông Vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các trường hợp buôn bán, vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.

          - Chỉ đạo lực lượng công an lập chuyên án đấu tranh với các đối tượng vận chuyển, buôn bán gia cầm, sản phẩm gia cầm nhập lậu, trái phép không rõ nguồn gốc, không qua kiểm soát của cơ quan thú y ra, vào địa bàn tỉnh.

          10. Sở Khoa học và Công nghệ: Phối hợp với Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường xây dựng kế hoạch nghiên cứu các giải pháp khoa học kỹ thuật phục vụ công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm.

          11. Sở Tài nguyên và Môi trường: Phối hợp với Sở Y tế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn các biện pháp xử lý môi trường phục vụ công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm.

          12. Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo thực hiện quyết liệt Đề án 550, đồng thời chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tổ chức công tác truyền thông nguy cơ vi rút cúm A trên gia cầm nhất là cúm A/H7N9 xâm nhập vào địa bàn tỉnh và các biện pháp giảm thiểu nguy cơ, hướng dẫn các biện pháp phòng tránh lây nhiễm vi rút cho người theo khuyến cáo của ngành y tế và thú y.

          13. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố: Chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phòng Kinh tế phối hợp với các Ban, ngành của địa phương, trên cơ sở Kế hoạch ứng phó này, dự trù kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch cúm gia cầm trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

          - Giao trách nhiệm cụ thể cho các phòng, ban chức năng của huyện, thành phố, UBND các xã, phường, thị trấn để triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch cúm gia cầm theo Kế hoạch của tỉnh. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm theo các văn bản chỉ đạo của cấp trên.

          Bản kế hoạch này sẽ được cập nhật và điều chỉnh kịp thời tùy theo diễn biến của tình hình dịch và sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế và phù hợp với quá trình thực tế triển khai công tác phòng, chống dịch trên địa bàn tỉnh./.